چه کسی پنالتی بزند؟... انگار گاهی کمی استرس، لازم است!
Sep 25,2007 سید هادی جعفری(منبع:سایت پارس فوتبال)
در گفتوگوهای روانشناسی آمدهاست که اگر استرس، بیش از اندازه بالا باشد، کارایی ِ انسان را پایین میآورد. اما چیزی که خیلی از انسانها از آن بیخبر یا کمخبرند، این است که اگر استرس، بیش از اندازه نیز پایین باشد، کارایی ِ انسان را شاید گاهی پایین بیاورد. برای نمونه، دانشآموزی که در درسخواندنِ خویش هیچگونه استرسی نداشتهباشد، بیگمان، در آزمونهای سختی که در پیش دارد، شاید چندان کامیاب نشود؛ درست همانگونه که هنگام استرسِ بیش از اندازه نیز چهبسا کامروا نشود!
و اما فوتبال؛
در فوتبال نیز این سخنِ نغز، گاهی، راست میافتد. آیا هیچ اندیشیدهایم که چرا یک تیم ِ بزرگ، گاهی در برابر ِ یک تیم ِ کوچک، کم میآورد؟! آیا هیچ اندیشیدهایم که چرا در خیلی از زمانها، یک بازیکنِ بسیار پخته و بزرگ، یک پنالتیِ بسیار باارزش را گل نمیکند؟! شاید علت این باشد که آن تیم ِ بزرگ و آن بازیکنِ بزرگ، هیچگونه استرسی ندارند؛ به سخن دیگر، بیش از اندازه، خونسردند. و از همینجاست که میتوان به یک نکته پی برد: استرس، همیشه، بد نیست. استرس هنگامی بد است که بیش از اندازه باشد. گاهی، اندکی استرس و نگرانی، برای کارایی ِ بهتر ِ هر انسانی، لازم است. کار ِ یک مربی، همیشه این نیست که هنگام روبهروشدنِ تیمش با یک تیم ِ بزرگ، استرس را کم کند. کارِ یک مربی، همیشه این نیست که هنگام ِ پنالتیزدن، استرس بازیکنش را کم کند، و یا بیهیچ چون و چندی، یک بازیکن ِ بزرگ را برای این کار برگزیند؛ نه. کار او گاهی این نیز هست که هنگام ِ روبهروشدنِ تیمش با یک تیم ِ کوچک، و یا هنگام پنالتیزدن ِ بازیکنش در یک بازیِ بزرگ، با هر ترفند ِ روانشناسانهای که شده، اندکی استرس بر تیمش و بازیکنش بدمد. شاید بیراه نباشد که به مربیان سفارش شود پنالتیهای بسیار ارزشمند را گاهی به بازیکنانی واگذارند که نه خیلی کهنهکارند و نه خیلی تازهکار. در یک بازی بسیار با ارزش، هنگامی که کار به پنالتی میرسد، همیشه کار درست این نیست که پنالتی را به بازیکن بزرگ و خونسرد بسپاریم. برای پنالتیهای بسیار با ارزش، کمی استرس، لازم است. بسیار دیدهایم که بازیکنان بسیار بزرگ، از پس ِ پنالتیهای بسیار ارزشمند، برنیامدهاند. برای همین است که روانشناسان، بهتازگی گفتهاند افرادی که در کارشان کمی استرس دارند، کامیابترند و عمر ِ درازتری میکنند. انسانهای بیاسترس، چهبسا گاهی در کارشان ناکام بشوند؛ همانگونه که انسانهای بسیار عاقل و نرمال نیز چهبسا گاهی ره به بیراهه برند. به قول ِ یکی از فیلسوفان، "اندکی آنرمالی، نرمال است."